Błyszczące

Partia NSDAP była jednym z wielu ekstremistycznych prawicowych ugrupowań politycznych, które pojawiły się w Niemczech po I wojnie światowej. Wraz z początkiem wielkiego kryzysu szybko zyskała rozgłos i znaczącą pozycję – w 1932 r. stała się najliczniejszą partią w niemieckim parlamencie.

Błyskawiczne dojście do władzy NSDAP zaczęło się w 1930 r., kiedy zdobyła ona 107 miejsc w niemieckim parlamencie, Reichstagu. W lipcu 1932 r., osiągnąwszy 230 miejsc, została najliczniejszą partią w Reichstagu. W ostatnich latach Republiki Weimarskiej (1930-1933 r.) rząd sprawował władzę na mocy dekretów, ponieważ nie miał większości w parlamencie. Polityczna i ekonomiczna niepewność oraz niezadowolenie elektoratu ze stanu rzeczy działało na korzyść NSDAP.

Wskutek masowego poparcia dla nazistów niemiecki prezydent Paul von Hindenburg mianował Hitlera kanclerzem 30 stycznia 1933 r. Zajęcie tego stanowiska przez Hitlera utorowało drogę dla nazistowskiej dyktatury po śmierci Hindenburga w sierpniu 1934 r.

Hitler był wpływowym i charyzmatycznym mówcą, który – wykorzystując poczucia gniewu i bezsilności ogromnej części wyborców – pozyskał wielu zwolenników wśrod Niemców rozpaczliwie potrzebujących zmiany. Wyborcza propaganda nazistów obiecywała wydostanie kraju z kryzysu. Naziści przyrzekali, że z powrotem ożywią niemieckie wartości kulturowe, uchylą postanowienia traktatu wersalskiego, zażegnają niebezpieczeństwo rzekomego komunistycznego powstania, dadzą Niemcom pracę i przywrócą krajowi jego „należną pozycję” światowej potęgi. Hitler i inni nazistowscy propagandyści z łatwością przekierowali gniew i strach ludności w stronę Żydów, marksistów (komunistów i socjaldemokratów) i tych, których naziści obarczali odpowiedzialnością za podpisanie rozejmu w listopadzie 1918 r. i traktatu wersalskiego oraz ustanowienie republiki parlamentarnej. Hitler i naziści często nazywali tych ostatnich „listopadowymi przestępcami”.

źródło: encyclopedia.ushmm.org