1813-1918
-
Austro-węgierski guzik Franciszek Józef I, kolor srebrny, śr. 21 mm
3,50 złGuzik metalowy austro-węgierski z monogramem Cesarza Franciszka Józefa I, stosowany zarówno w umundurowaniu wojskowym jak i administracyjnym. Średnica 21 mm, kolor srebrny.
-
Austro-węgierski guzik Franciszek Józef I, kolor stare srebro, śr. 21 mm
3,50 złGuzik metalowy austro-węgierski z monogramem Cesarza Franciszka Józefa I, stosowany zarówno w umundurowaniu wojskowym jak i administracyjnym. Średnica 21 mm, kolor stare srebro.
-
Krzyż Honorowy Wojny Światowej dla Bojowników Frontowych 1934 (Ehrenkreuz des 1.Weltkrieges Frontkämpferkreuz 1934) – III Rzesza
55,00 złKrzyż Honorowy Wojny Światowej został nadany 13 lipca 1934 roku na prośbę Prezydenta Rzeszy Paula von Hindenburga. Było to pierwsze odznaczenie państwowe upamiętniające I wojnę światową. Wraz z założeniem zakazano lub zakazano na przykład noszenia wszystkich innych krzyży honorowych podarowanych przez stanowe stowarzyszenia wojowników (nieoficjalnie, ale tolerowane).
Po śmierci Hindenburga (2 sierpnia 1934 roku) od 18 sierpnia Krzyż Honorowy został odznaczony „w imieniu Führera i Kanclerza Rzeszy”, czyli Adolfa Hitlera jako głowy państwa.
Krzyż Honorowy Wojny Światowej nadawany był na życzenie w 3 wersjach:
– Krzyż dla żołnierzy frontowych (z mieczami),
– Krzyż dla uczestników wojny (bez mieczy),
– Krzyż dla ocalałych (wdowy i rodzice)-(bez mieczy).Jednakże można było zażądać tylko jednej wersji. Krzyż został wydany przez administrację miasta, policję lub inne władze państwowe. Krzyż został przyznany w sumie około 10 000 000 razy w trzech typach, dlatego nie jest rzadkością. Jest wielu producentów z różnymi etykietami. Krzyże były na ogół wykonane z żelaza, a później brązowane.
W handlu można było kupić etui z dedykacją „Loyalty to Loyalty” i kopią podpisu Hindenburga na wieczku. Wszystkich Niemców, którzy brali udział w bitwie, potyczce lub wojnie w okopach, uważano za bojowników frontowych. Później krąg odbiorców poszerzył się o Austriaków, Saarę i obszary z nią związane, takie jak Sudety i Memeland. Uhonorowano także obcokrajowców, którzy byli członkami Wehrmachtu.
Źródło: J. Nimmergut, Ordery i odznaczenia niemieckie do 1945, t. IV, 2001.
-
Krzyż Oficerski Orderu Zasługi z Ogniem (1905-1918) – Królestwo Bawarskie (#11)
65,00 złWojskowy Order Zasługi został podarowany przez króla Ludwika II 19 lipca 1866 roku za odważne czyny wojskowe, które nie były wystarczające do przyznania Orderu Maksymiliana Józefa, ale nadal powinny być honorowane. Dewizą orderu było „MERENTI” za zasługi. Odznaczenie początkowo składało się z 5 klas: Krzyż Wielki, Komandorski, Kawalerski I klasy, Kawalerski II Klasy oraz Krzyż Zasługi Wojskowej. W 1900 roku wprowadzono Krzyż Oficerski. Uważano, że skok z Krzyża Kawalerskiego I klasy do Komandora był zbyt wielki, aby mógł uhonorować wiele walecznych czynów.
Pierwsza forma Krzyża Oficerskiego nie miała płomieni między ramionami krzyża i była przyznawana tylko w latach 1900-1905. Przedstawiona tutaj druga forma z płomieniami była nadawana w latach 1905-1918. Krzyż Oficerski mógł być przyznawany z mieczami lub bez za służbę wojenną. Wyprodukowano pozłacane i posrebrzane okazy. Bracia Hemmerle z Monachium i Jacob Leser ze Straubing są dobrze znani jako producenci. Krzyże posrebrzane noszą cechę probierczą zawartości srebra na odwrocie krzyża lub korony. Nowy projekt krzyży zbiegł się z reorganizacją Zakonu przez księcia regenta Luitpolda w 1905 roku. Nadano nowe klasy: Krzyż Wielki I klasy z Gwiazdą, II Klasa z Gwiazdą (Wielki Komandor), II Klasa (Dowódca), Oficerska Krzyż III kl. (rycerski I kl.), IV kl. (rycerski II kl.) z koroną i IV kl. Krzyż Zasługi Wojskowej podzielono na I i II klasę. Krzyże oficerskie były przyznawane oszczędnie i dlatego są bardzo rzadkie.
-
Krzyż Zasługi Wojskowej IV klasy z koroną i mieczami (1905-1918) (wersja stare srebro) – Królestwo Bawarii
70,00 złOrder Zasługi Wojskowej (niem. Militär-Verdienstorden) odznaczenie wojskowe Królestwa Bawarii, nadawane w latach 1866–1918, ufundowane 19 lipca 1866 przez króla Ludwika II Wittelsbacha, nadawany oficerom armii bawarskiej oraz armii innych państw, a także osobom cywilnym, za zasługi wojskowe w czasie pokoju i wojny, jak również za czyny waleczności na polu bitwy, niekwalifikujące się do odznaczenia Orderem Wojskowym Maksymiliana Józefa.
Odznaczenie początkowo składało się z 5 klas:
Krzyż Wielki (Großkreuz)
Wielki Komandor (Großkomtur)
Komandor (Komtur)
Kawaler I kl. (Ritter I. Klasse)
Kawaler II kl. (Ritter II. Klasse)oraz Krzyż Zasługi (Verdienstkreuz), przeznaczony dla podoficerów.
Poszczególne klasy orderu i stopnie Krzyża Zasługi mogły być nadawane z koroną, a za zasługi wojenne – z mieczami.
Książę Luitpold podarował Krzyż Oficerski jako nagrodę 26 lutego 1900 roku. W 1905 roku zmieniono nazwy pozostałych klas.
Krzyż Wielki I kl., II kl., 2. kl. z gwiazdą, 3. i 4. kl. Wszystkie klasy mogły zostać także nagrodzone koroną. W 1913 roku nastąpiła kolejna rozbudowa o trzy klasy.Od 1916 roku wszystkie klasy oprócz czwartej wykonywane są z pozłacanego srebra. Znanymi producentami byli Jacob Leser, Straubing, Gebr. Hemmerle i Weiss & Cie. z Monachium.
-
Krzyż Żelazny II klasy (Eisernes Kreuz) – III Rzesza
45,00 złKrzyż Żelazny (niem. Eisernes Kreuz, EK) – pruskie, potem niemieckie odznaczenie wojskowe nadawane za męstwo na polu walki, a także za sukcesy dowódcze. Jego kształt zaczerpnięto z krzyża teutońskiego, będącego symbolem Krzyżaków – zmieniono tylko proporcję, aby krzyż wpisywał się w plan kwadratu lub pola i tak czarny krzyż łaciński z białą obwódką, od tego momentu stał się bardzo ważnym elementem w historii Królestwa Prus, Cesarstwa Niemieckiego i Niemiec ogółem. Po ataku na Polskę w 1939 r. Adolf Hitler odnowił Krzyż Żelazny. Zmieniono detale na krzyżu: w awersie zniesiono monarszą koronę i inicjał monarchy, zamiast niego, na przecięciu ramion krzyża dodając swastykę, symbol kierowanego przez NSDAP państwa. W dolnym ramieniu krzyża wstawiono 1939, rok kolejnego przywrócenia odznaczenia. Rewers wersji krzyża z 1939 r. pozbawiono symboliki jaka była na awersie powołanego przez Fryderyka Wilhelma III pierwowzoru, poza datą powołania odznaczenia.Krzyż zawieszony jest na materiałowej wstążce i przyczepiana do munduru za pomocą metalowej agrafki. Kolor krzyża czarno-srebrny.
(źródło: Wikipedia) -
Krzyż Żelazny II klasy 1870 dla walczących (Eisernes Kreuz 2.Klasse 1870 für Kämpfer)
40,00 złKrzyż Żelazny (niem. Eisernes Kreuz, EK) – pruskie, potem niemieckie odznaczenie wojskowe nadawane za męstwo na polu walki, a także za sukcesy dowódcze. Jego kształt zaczerpnięto z krzyża teutońskiego, będącego symbolem Krzyżaków – zmieniono tylko proporcję, aby krzyż wpisywał się w plan kwadratu lub pola i tak czarny krzyż łaciński z białą obwódką, od tego momentu stał się bardzo ważnym elementem w historii Królestwa Prus, Cesarstwa Niemieckiego i Niemiec ogółem.
Jest jednym z najstarszych niemieckich odznaczeń wojskowych. Został ustanowiony we Wrocławiu 10 marca 1813 roku, przez króla Prus Fryderyka III, na pamiątkę rozpoczęcia wojny wyzwoleńczej Prus spod panowania francuskiego. W 1797 r. Prusy zostały pokonane przez wojska napoleońskie i zostały zmuszone do sojuszu z Francją. Nieudana wyprawa Napoleona na Rosję w 1812 roku i tragiczny odwrót jego armii z Moskwy, stał się okazją do wystąpienia przeciwko Francji. Prusy znalazły się w obozie antyfrancuskim i szykowały się do wojny, celem której było zniszczenie Napoleona i odzyskanie niepodległości.
Nowe odznaczenie zostało zaprojektowane przez znanego architekta Friedricha Schinkle. Był to prosty poczerniany żelazny krzyż, z ciągłym srebrnym paskiem dookoła krawędzi. Materiały z których zostało wykonane odznaczenie oraz nazwa miała nawiązywać do popularnego wówczas określenia – „żelaznych czasów”.
Podczas wojny Żelaznym Krzyżem postanowiono zastąpić inne tradycyjne odznaczenia, jak: Order Orła Czerwonego czy Pour le Merite. W praktyce jednak był on nadawany obok innych odznaczeń i nie przejął ich znaczenia.
Żołnierze bardzo często nosili głównie samą wstążkę krzyża przewiązaną przez środkowy otwór do guzika w mundurze. Tradycja ta przetrwała do drugiej wojny światowej. W Prusach, podobnie jak w innych krajach, istniała długa tradycja przyznawania odznaczeń w kilku stopniach lub klasach. Uzależnione to było od stopnia wojskowego i pochodzenia dekorowanego.
Druga strona Żelaznego Krzyża była pusta, lecz to właśnie ta strona była noszona na wierzchu jako urzędowa przednia strona medalu. Sytuacja ta zmieniła się w 1838 roku, ponieważ posiadacze tego odznaczenia nosili go z nieurzędową stroną na wierzchu. Wobec powyższego zmieniono urzędową stronę na tę z symbolami jako awers a pusta stała się rewersem.
Żelazny Krzyż był nadawany również osobom nie walczącym, lecz wstążka orderowa różniła się od wersji kombatanckiej. Zamiast czarnego pasa otoczonego dwoma węższymi białymi – otrzymywali oni wstążkę z białym pasem po środku otoczonym dwoma węższymi czarnymi.
Po bitwie pod Waterloo, Krzyż Żelazny nie był nadawany aż do 1871 roku. 19 lipca 1870 został ponownie wprowadzony do galerii odznaczeń przez króla pruskiego Wilhelma I. Powodem, dla którego został reaktywowany, była wojna francusko – pruska w 1870 roku.
Żelazny Krzyż 1870 zostaje zmieniony, dla uczczenia zwycięstwa nad Francją. Oryginalny awers (po poprawce z 1838 roku), został zachowany lecz został rewersem (drugą stroną). Awers Krzyża Żelaznego 1870 posiadał w górnym ramieniu krzyża koronę, na środku królewski symbol W, a na dolnym ramieniu pojawiła się nowa data – 1870.
Podczas trwania działań wojennych nie wręczono żadnego Krzyża 1870, zrobiono to po zakończeniu wojny. Krzyże zostały wykonane po wojnie i dlatego też brak jest dokładnych danych odnoszących się do liczby nadań. Przyjmuje się szacunkową ilość nadań na 41 770 sztuk, w tym około 3 500 niekombatanckich.
(źródło: Wikipedia, https://www.dws-xip.com/reich/EK/EK.html)
-
Krzyż Żelazny II klasy 1914 dla walczących (Eisernes Kreuz 2.Klasse 1914 für Kämpfer)
40,00 złKrzyż Żelazny (niem. Eisernes Kreuz, EK) – pruskie, potem niemieckie odznaczenie wojskowe nadawane za męstwo na polu walki, a także za sukcesy dowódcze. Jego kształt zaczerpnięto z krzyża teutońskiego, będącego symbolem Krzyżaków – zmieniono tylko proporcję, aby krzyż wpisywał się w plan kwadratu lub pola i tak czarny krzyż łaciński z białą obwódką, od tego momentu stał się bardzo ważnym elementem w historii Królestwa Prus, Cesarstwa Niemieckiego i Niemiec ogółem.
Jest jednym z najstarszych niemieckich odznaczeń wojskowych. Został ustanowiony we Wrocławiu 10 marca 1813 roku, przez króla Prus Fryderyka III, na pamiątkę rozpoczęcia wojny wyzwoleńczej Prus spod panowania francuskiego. W 1797 r. Prusy zostały pokonane przez wojska napoleońskie i zostały zmuszone do sojuszu z Francją. Nieudana wyprawa Napoleona na Rosję w 1812 roku i tragiczny odwrót jego armii z Moskwy, stał się okazją do wystąpienia przeciwko Francji. Prusy znalazły się w obozie antyfrancuskim i szykowały się do wojny, celem której było zniszczenie Napoleona i odzyskanie niepodległości.
Nowe odznaczenie zostało zaprojektowane przez znanego architekta Friedricha Schinkle. Był to prosty poczerniany żelazny krzyż, z ciągłym srebrnym paskiem dookoła krawędzi. Materiały z których zostało wykonane odznaczenie oraz nazwa miała nawiązywać do popularnego wówczas określenia – „żelaznych czasów”.
Podczas wojny Żelaznym Krzyżem postanowiono zastąpić inne tradycyjne odznaczenia, jak: Order Orła Czerwonego czy Pour le Merite. W praktyce jednak był on nadawany obok innych odznaczeń i nie przejął ich znaczenia.
Żołnierze bardzo często nosili głównie samą wstążkę krzyża przewiązaną przez środkowy otwór do guzika w mundurze. Tradycja ta przetrwała do drugiej wojny światowej. W Prusach, podobnie jak w innych krajach, istniała długa tradycja przyznawania odznaczeń w kilku stopniach lub klasach. Uzależnione to było od stopnia wojskowego i pochodzenia dekorowanego.
Druga strona Żelaznego Krzyża była pusta, lecz to właśnie ta strona była noszona na wierzchu jako urzędowa przednia strona medalu. Sytuacja ta zmieniła się w 1838 roku, ponieważ posiadacze tego odznaczenia nosili go z nieurzędową stroną na wierzchu. Wobec powyższego zmieniono urzędową stronę na tę z symbolami jako awers a pusta stała się rewersem.
Żelazny Krzyż był nadawany również osobom nie walczącym, lecz wstążka orderowa różniła się od wersji kombatanckiej. Zamiast czarnego pasa otoczonego dwoma węższymi białymi – otrzymywali oni wstążkę z białym pasem po środku otoczonym dwoma węższymi czarnymi. Składało się z 3 klas: Krzyża Wielkiego, I Klasy i II Klasy.
Krzyż zostaje przeprojektowany w 1870 roku po bitwie pod Waterloo dla uczczenia zwycięstwa nad Francją przez Wilhelma I. Drugie odnowienie tego oznaczenia nastąpiło w 1914 roku.
Cesarz i król Wilhelm II ofiarowali Krzyż Żelazny za I wojnę światową 5 sierpnia 1914 r. W przeciwieństwie do krzyży z 1813 i 1870 r., Krzyż Żelazny mógł być nadawany także sprzymierzonym obcokrajowcom. Krzyż Żelazny był „nadawany” do 1924 r. Dotyczyło to m.in. jeńców wojennych i niedokończonych wniosków z wojny. Ostateczny termin składania wniosków wyznaczono na 31 maja 1924 r.
Kształt orderu zaprojektował znany niemiecki architekt doby neoklasycyzmu, Karl Friedrich Schinkel, na podstawie pisemnego zlecenia i rysunku otrzymanego od króla – krzyż wykonany był z czarnego żeliwa z posrebrzanymi krawędziami. Nazwa i materiał miały nawiązywać do popularnego wówczas określenia – żelaznych czasów. Jego kształt Schinkel zaczerpnął z krzyża teutońskiego, będącego symbolem Krzyżaków – zmieniono tylko proporcję, aby krzyż wpisywał się w plan kwadratu lub pola i tak czarny krzyż łaciński z białą obwódką, od tego momentu stał się bardzo ważnym elementem w historii Królestwa Prus, Cesarstwa Niemieckiego i Niemiec ogółem.
(źródło: Wikipedia) -
Order Pour le Mérite (Za wierną służbę wojskową) z koroną na wstędze – Cesarstwo Niemieckie
85,00 złPour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.
Order Pour le Mérite został ustanowiony przez króla pruskiego Fryderyka II w 1740 r. i nadano go zarówno jako odznaczenie wojskowe jak i cywilne. Król Fryderyk chciał autentycznego, powszechnie uznawanego porządku zasług, aby zapewnić poczucie państwa i ekspansywny program polityczny.
Rozkaz został wprowadzony nieoficjalnie, bez dokumentacji. Ernst Philippe Collivaux otrzymał zlecenie na produkcję wczesnych krzyży, które były oparte na Order de la Générosité. Jednak korona królewska znajdowała się u góry krzyża. Pierwszym laureatem nagrody w czerwcu 1740 r. był adiutant generalny króla, pułkownik Hans Christof Friedrich von Hacke. Nagrody Pour le Mérite zostały ogłoszone po raz pierwszy podczas kampanii holenderskiej w berlińskiej gazecie w 1787 r.
Order został nazwany po francusku, ponieważ w tym czasie francuski był wiodącym językiem międzynarodowym i najmodniejszym na dworze Fryderyka.
Po utworzeniu federalnie zorganizowanego Cesarstwa Niemieckiego odznaczenia pruskie zasadniczo przybrały status odznaczeń cesarskich, mimo że nadal przyznawano odznaczenia wielu innych państw niemieckich. W 1794 r. odznaczono 694 rycerzy. W styczniu 1810 r. król Fryderyk Wilhelm III zadeklarował, że odznaczenie może być przyznane tylko za czynną służbę wojskową. Przed tą datą został przyznany zarówno za cele wojskowe, jak i polityczne. W marcu 1813 r. jako dodatkowe wyróżnienie dodano złote liście dębu, co wskazywało na nadzwyczajne zasługi w walce. Ten zaszczyt był zwykle zarezerwowany dla wysokich rangą urzędników. Do pierwszej wojny światowej liście dębu wskazywały, że dana osoba otrzymała drugą lub wyższą nagrodę Pour le Mérite. Jednak odznaczani byli zazwyczaj wysocy rangą oficerowie. Do 1817 r. nie wolno było już nosić obu odznaczeń jednocześnie. W 1832 r. zdecydowano, że złote litery inskrypcji nie będą już złote, lecz będą inkrustowane metalem. Jednak pierwsze zmiany czcionki z kursywy na antykwę można zobaczyć około 1777/1778 przez złotnika Daniela Baudessona. W 1844 r. do krzyży zakonników, którzy byli członkami od co najmniej 50 lat, można było dodać koronę wieńczącą. W 1842 r. król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił odrębną klasę cywilną, Pour le Mérite ds. Nauki i Sztuki. Nagroda obejmowała trzy sekcje: przyrodniczą, humanistyczną i plastyczną.
W 1866 r. król Prus Wilhelm I (Wilhelm Friedrich Ludwig) dodał Wielki Krzyż z Gwiazdą Wielkiego Krzyża jako stopień orderowy. Wielki Krzyż został przyznany tylko pięciu laureatom, królowi pruskiemu Wilhelmowi I, księciu koronnemu Fryderykowi Wilhelmowi i księciu Fryderykowi Karolowi pruskiemu, carowi Rosji Aleksandrowi II oraz feldmarszałkowi Helmuthowi von Moltke. W 1873 r. wprowadzono liście dębu do Wielkiego Krzyża.
Nagroda zyskała międzynarodową sławę w czasie I wojny światowej, a jej najsłynniejszymi odbiorcami byli piloci niemieckiego lotnictwa wojskowego. Na początku 1917 r. pilot musiał zniszczyć 17 samolotów wroga, a pod koniec wojny liczba ta wzrosła do 30. Jednym z najsłynniejszych laureatów nagrody był lotny as Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem.
W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej, zakończył się państwowy mecenat zakonu. Zniesiono klasę wojskową zakonu; jednak stan cywilny pozostał, a członkowie przywrócili zakon jako odrębną organizację, z nowymi zasadami i nową procedurą nominacji. Wielki Krzyż przyznawany był pięciokrotnie, jak wspomniano powyżej. Jest znacznie większy niż krzyż, ma wymiary 60-67 mm i ma duży centralny medalion z portretem Fryderyka Wielkiego po lewej stronie.
Krzyż Wielki z Liśćmi Dębu został dwukrotnie odznaczony: następcą tronu pruskiego Fryderyka Wilhelma i księcia pruskiego Fryderyka Karola. Krzyż i Gwiazda zostały wykonane przez nadwornego złotnika Johanna Georga Hossauera, a wyprodukowane przez Sy & Wagner.
Po przejęciu władzy przez nazistów, Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.
Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Ilość członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999) i Bronisław Geremek (2002).
(źródło: Wikipedia i internet)
-
Order Pour le Mérite (Za zasługę) – Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza
53,00 złPour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.
Order Pour le Mérite został ustanowiony przez króla pruskiego Fryderyka II w 1740 r. i nadano go zarówno jako odznaczenie wojskowe jak i cywilne. Król Fryderyk chciał autentycznego, powszechnie uznawanego porządku zasług, aby zapewnić poczucie państwa i ekspansywny program polityczny.
Rozkaz został wprowadzony nieoficjalnie, bez dokumentacji. Ernst Philippe Collivaux otrzymał zlecenie na produkcję wczesnych krzyży, które były oparte na Order de la Générosité. Jednak korona królewska znajdowała się u góry krzyża. Pierwszym laureatem nagrody w czerwcu 1740 r. był adiutant generalny króla, pułkownik Hans Christof Friedrich von Hacke. Nagrody Pour le Mérite zostały ogłoszone po raz pierwszy podczas kampanii holenderskiej w berlińskiej gazecie w 1787 r.
Order został nazwany po francusku, ponieważ w tym czasie francuski był wiodącym językiem międzynarodowym i najmodniejszym na dworze Fryderyka.
Po utworzeniu federalnie zorganizowanego Cesarstwa Niemieckiego odznaczenia pruskie zasadniczo przybrały status odznaczeń cesarskich, mimo że nadal przyznawano odznaczenia wielu innych państw niemieckich. W 1794 r. odznaczono 694 rycerzy. W styczniu 1810 r. król Fryderyk Wilhelm III zadeklarował, że odznaczenie może być przyznane tylko za czynną służbę wojskową. Przed tą datą został przyznany zarówno za cele wojskowe, jak i polityczne. W marcu 1813 r. jako dodatkowe wyróżnienie dodano złote liście dębu, co wskazywało na nadzwyczajne zasługi w walce. Ten zaszczyt był zwykle zarezerwowany dla wysokich rangą urzędników. Do pierwszej wojny światowej liście dębu wskazywały, że dana osoba otrzymała drugą lub wyższą nagrodę Pour le Mérite. Jednak odznaczani byli zazwyczaj wysocy rangą oficerowie. Do 1817 r. nie wolno było już nosić obu odznaczeń jednocześnie. W 1832 r. zdecydowano, że złote litery inskrypcji nie będą już złote, lecz będą inkrustowane metalem. Jednak pierwsze zmiany czcionki z kursywy na antykwę można zobaczyć około 1777/1778 przez złotnika Daniela Baudessona. W 1844 r. do krzyży zakonników, którzy byli członkami od co najmniej 50 lat, można było dodać koronę wieńczącą. W 1842 r. król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił odrębną klasę cywilną, Pour le Mérite ds. Nauki i Sztuki. Nagroda obejmowała trzy sekcje: przyrodniczą, humanistyczną i plastyczną.
W 1866 r. król Prus Wilhelm I (Wilhelm Friedrich Ludwig) dodał Wielki Krzyż z Gwiazdą Wielkiego Krzyża jako stopień orderowy. Wielki Krzyż został przyznany tylko pięciu laureatom, królowi pruskiemu Wilhelmowi I, księciu koronnemu Fryderykowi Wilhelmowi i księciu Fryderykowi Karolowi pruskiemu, carowi Rosji Aleksandrowi II oraz feldmarszałkowi Helmuthowi von Moltke. W 1873 r. wprowadzono liście dębu do Wielkiego Krzyża.
Nagroda zyskała międzynarodową sławę w czasie I wojny światowej, a jej najsłynniejszymi odbiorcami byli piloci niemieckiego lotnictwa wojskowego. Na początku 1917 r. pilot musiał zniszczyć 17 samolotów wroga, a pod koniec wojny liczba ta wzrosła do 30. Jednym z najsłynniejszych laureatów nagrody był lotny as Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem.
W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej, zakończył się państwowy mecenat zakonu. Zniesiono klasę wojskową zakonu; jednak stan cywilny pozostał, a członkowie przywrócili zakon jako odrębną organizację, z nowymi zasadami i nową procedurą nominacji. Wielki Krzyż przyznawany był pięciokrotnie, jak wspomniano powyżej. Jest znacznie większy niż krzyż, ma wymiary 60-67 mm i ma duży centralny medalion z portretem Fryderyka Wielkiego po lewej stronie.
Krzyż Wielki z Liśćmi Dębu został dwukrotnie odznaczony: następcą tronu pruskiego Fryderyka Wilhelma i księcia pruskiego Fryderyka Karola. Krzyż i Gwiazda zostały wykonane przez nadwornego złotnika Johanna Georga Hossauera, a wyprodukowane przez Sy & Wagner.
Po przejęciu władzy przez nazistów, Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.
Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Ilość członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999) i Bronisław Geremek (2002).
(źródło: Wikipedia i internet)
-
Order Pour le Mérite (Za zasługę) na wstędze (wersja płaska) – Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza
65,00 złPour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.
Order Pour le Mérite został ustanowiony przez króla pruskiego Fryderyka II w 1740 r. i nadano go zarówno jako odznaczenie wojskowe jak i cywilne. Król Fryderyk chciał autentycznego, powszechnie uznawanego porządku zasług, aby zapewnić poczucie państwa i ekspansywny program polityczny.
Rozkaz został wprowadzony nieoficjalnie, bez dokumentacji. Ernst Philippe Collivaux otrzymał zlecenie na produkcję wczesnych krzyży, które były oparte na Order de la Générosité. Jednak korona królewska znajdowała się u góry krzyża. Pierwszym laureatem nagrody w czerwcu 1740 r. był adiutant generalny króla, pułkownik Hans Christof Friedrich von Hacke. Nagrody Pour le Mérite zostały ogłoszone po raz pierwszy podczas kampanii holenderskiej w berlińskiej gazecie w 1787 r.
Order został nazwany po francusku, ponieważ w tym czasie francuski był wiodącym językiem międzynarodowym i najmodniejszym na dworze Fryderyka.
Po utworzeniu federalnie zorganizowanego Cesarstwa Niemieckiego odznaczenia pruskie zasadniczo przybrały status odznaczeń cesarskich, mimo że nadal przyznawano odznaczenia wielu innych państw niemieckich. W 1794 r. odznaczono 694 rycerzy. W styczniu 1810 r. król Fryderyk Wilhelm III zadeklarował, że odznaczenie może być przyznane tylko za czynną służbę wojskową. Przed tą datą został przyznany zarówno za cele wojskowe, jak i polityczne. W marcu 1813 r. jako dodatkowe wyróżnienie dodano złote liście dębu, co wskazywało na nadzwyczajne zasługi w walce. Ten zaszczyt był zwykle zarezerwowany dla wysokich rangą urzędników. Do pierwszej wojny światowej liście dębu wskazywały, że dana osoba otrzymała drugą lub wyższą nagrodę Pour le Mérite. Jednak odznaczani byli zazwyczaj wysocy rangą oficerowie. Do 1817 r. nie wolno było już nosić obu odznaczeń jednocześnie. W 1832 r. zdecydowano, że złote litery inskrypcji nie będą już złote, lecz będą inkrustowane metalem. Jednak pierwsze zmiany czcionki z kursywy na antykwę można zobaczyć około 1777/1778 przez złotnika Daniela Baudessona. W 1844 r. do krzyży zakonników, którzy byli członkami od co najmniej 50 lat, można było dodać koronę wieńczącą. W 1842 r. król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił odrębną klasę cywilną, Pour le Mérite ds. Nauki i Sztuki. Nagroda obejmowała trzy sekcje: przyrodniczą, humanistyczną i plastyczną.
W 1866 r. król Prus Wilhelm I (Wilhelm Friedrich Ludwig) dodał Wielki Krzyż z Gwiazdą Wielkiego Krzyża jako stopień orderowy. Wielki Krzyż został przyznany tylko pięciu laureatom, królowi pruskiemu Wilhelmowi I, księciu koronnemu Fryderykowi Wilhelmowi i księciu Fryderykowi Karolowi pruskiemu, carowi Rosji Aleksandrowi II oraz feldmarszałkowi Helmuthowi von Moltke. W 1873 r. wprowadzono liście dębu do Wielkiego Krzyża.
Nagroda zyskała międzynarodową sławę w czasie I wojny światowej, a jej najsłynniejszymi odbiorcami byli piloci niemieckiego lotnictwa wojskowego. Na początku 1917 r. pilot musiał zniszczyć 17 samolotów wroga, a pod koniec wojny liczba ta wzrosła do 30. Jednym z najsłynniejszych laureatów nagrody był lotny as Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem.
W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej, zakończył się państwowy mecenat zakonu. Zniesiono klasę wojskową zakonu; jednak stan cywilny pozostał, a członkowie przywrócili zakon jako odrębną organizację, z nowymi zasadami i nową procedurą nominacji. Wielki Krzyż przyznawany był pięciokrotnie, jak wspomniano powyżej. Jest znacznie większy niż krzyż, ma wymiary 60-67 mm i ma duży centralny medalion z portretem Fryderyka Wielkiego po lewej stronie.
Krzyż Wielki z Liśćmi Dębu został dwukrotnie odznaczony: następcą tronu pruskiego Fryderyka Wilhelma i księcia pruskiego Fryderyka Karola. Krzyż i Gwiazda zostały wykonane przez nadwornego złotnika Johanna Georga Hossauera, a wyprodukowane przez Sy & Wagner.
Po przejęciu władzy przez nazistów, Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.
Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Ilość członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999) i Bronisław Geremek (2002).
(źródło: Wikipedia i internet)
-
Order Pour le Mérite (Za zasługę) na wstędze (wersja wypukła) – Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza
70,00 złPour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.
Order Pour le Mérite został ustanowiony przez króla pruskiego Fryderyka II w 1740 r. i nadano go zarówno jako odznaczenie wojskowe jak i cywilne. Król Fryderyk chciał autentycznego, powszechnie uznawanego porządku zasług, aby zapewnić poczucie państwa i ekspansywny program polityczny.
Rozkaz został wprowadzony nieoficjalnie, bez dokumentacji. Ernst Philippe Collivaux otrzymał zlecenie na produkcję wczesnych krzyży, które były oparte na Order de la Générosité. Jednak korona królewska znajdowała się u góry krzyża. Pierwszym laureatem nagrody w czerwcu 1740 r. był adiutant generalny króla, pułkownik Hans Christof Friedrich von Hacke. Nagrody Pour le Mérite zostały ogłoszone po raz pierwszy podczas kampanii holenderskiej w berlińskiej gazecie w 1787 r.
Order został nazwany po francusku, ponieważ w tym czasie francuski był wiodącym językiem międzynarodowym i najmodniejszym na dworze Fryderyka.
Po utworzeniu federalnie zorganizowanego Cesarstwa Niemieckiego odznaczenia pruskie zasadniczo przybrały status odznaczeń cesarskich, mimo że nadal przyznawano odznaczenia wielu innych państw niemieckich. W 1794 r. odznaczono 694 rycerzy. W styczniu 1810 r. król Fryderyk Wilhelm III zadeklarował, że odznaczenie może być przyznane tylko za czynną służbę wojskową. Przed tą datą został przyznany zarówno za cele wojskowe, jak i polityczne. W marcu 1813 r. jako dodatkowe wyróżnienie dodano złote liście dębu, co wskazywało na nadzwyczajne zasługi w walce. Ten zaszczyt był zwykle zarezerwowany dla wysokich rangą urzędników. Do pierwszej wojny światowej liście dębu wskazywały, że dana osoba otrzymała drugą lub wyższą nagrodę Pour le Mérite. Jednak odznaczani byli zazwyczaj wysocy rangą oficerowie. Do 1817 r. nie wolno było już nosić obu odznaczeń jednocześnie. W 1832 r. zdecydowano, że złote litery inskrypcji nie będą już złote, lecz będą inkrustowane metalem. Jednak pierwsze zmiany czcionki z kursywy na antykwę można zobaczyć około 1777/1778 przez złotnika Daniela Baudessona. W 1844 r. do krzyży zakonników, którzy byli członkami od co najmniej 50 lat, można było dodać koronę wieńczącą. W 1842 r. król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił odrębną klasę cywilną, Pour le Mérite ds. Nauki i Sztuki. Nagroda obejmowała trzy sekcje: przyrodniczą, humanistyczną i plastyczną.
W 1866 r. król Prus Wilhelm I (Wilhelm Friedrich Ludwig) dodał Wielki Krzyż z Gwiazdą Wielkiego Krzyża jako stopień orderowy. Wielki Krzyż został przyznany tylko pięciu laureatom, królowi pruskiemu Wilhelmowi I, księciu koronnemu Fryderykowi Wilhelmowi i księciu Fryderykowi Karolowi pruskiemu, carowi Rosji Aleksandrowi II oraz feldmarszałkowi Helmuthowi von Moltke. W 1873 r. wprowadzono liście dębu do Wielkiego Krzyża.
Nagroda zyskała międzynarodową sławę w czasie I wojny światowej, a jej najsłynniejszymi odbiorcami byli piloci niemieckiego lotnictwa wojskowego. Na początku 1917 r. pilot musiał zniszczyć 17 samolotów wroga, a pod koniec wojny liczba ta wzrosła do 30. Jednym z najsłynniejszych laureatów nagrody był lotny as Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem.
W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej, zakończył się państwowy mecenat zakonu. Zniesiono klasę wojskową zakonu; jednak stan cywilny pozostał, a członkowie przywrócili zakon jako odrębną organizację, z nowymi zasadami i nową procedurą nominacji. Wielki Krzyż przyznawany był pięciokrotnie, jak wspomniano powyżej. Jest znacznie większy niż krzyż, ma wymiary 60-67 mm i ma duży centralny medalion z portretem Fryderyka Wielkiego po lewej stronie.
Krzyż Wielki z Liśćmi Dębu został dwukrotnie odznaczony: następcą tronu pruskiego Fryderyka Wilhelma i księcia pruskiego Fryderyka Karola. Krzyż i Gwiazda zostały wykonane przez nadwornego złotnika Johanna Georga Hossauera, a wyprodukowane przez Sy & Wagner.
Po przejęciu władzy przez nazistów, Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.
Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Ilość członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999) i Bronisław Geremek (2002).
(źródło: Wikipedia i internet)
