1782-teraz

Wyświetlanie wszystkich wyników: 7

  • Order Pour le Mérite (Za zasługę) na wstędze (wersja wypukła) - Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza

    Order Pour le Mérite (Za zasługę) na wstędze (wersja wypukła) – Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza

    70,00 

    Pour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.

    Order Pour le Mérite został ustanowiony przez króla pruskiego Fryderyka II w 1740 r. i nadano go zarówno jako odznaczenie wojskowe jak i cywilne. Król Fryderyk chciał autentycznego, powszechnie uznawanego porządku zasług, aby zapewnić poczucie państwa i ekspansywny program polityczny.

    Rozkaz został wprowadzony nieoficjalnie, bez dokumentacji. Ernst Philippe Collivaux otrzymał zlecenie na produkcję wczesnych krzyży, które były oparte na Order de la Générosité. Jednak korona królewska znajdowała się u góry krzyża. Pierwszym laureatem nagrody w czerwcu 1740 r. był adiutant generalny króla, pułkownik Hans Christof Friedrich von Hacke. Nagrody Pour le Mérite zostały ogłoszone po raz pierwszy podczas kampanii holenderskiej w berlińskiej gazecie w 1787 r.

    Order został nazwany po francusku, ponieważ w tym czasie francuski był wiodącym językiem międzynarodowym i najmodniejszym na dworze Fryderyka.

    Po utworzeniu federalnie zorganizowanego Cesarstwa Niemieckiego odznaczenia pruskie zasadniczo przybrały status odznaczeń cesarskich, mimo że nadal przyznawano odznaczenia wielu innych państw niemieckich. W 1794 r. odznaczono 694 rycerzy. W styczniu 1810 r. król Fryderyk Wilhelm III zadeklarował, że odznaczenie może być przyznane tylko za czynną służbę wojskową. Przed tą datą został przyznany zarówno za cele wojskowe, jak i polityczne. W marcu 1813 r. jako dodatkowe wyróżnienie dodano złote liście dębu, co wskazywało na nadzwyczajne zasługi w walce. Ten zaszczyt był zwykle zarezerwowany dla wysokich rangą urzędników. Do pierwszej wojny światowej liście dębu wskazywały, że dana osoba otrzymała drugą lub wyższą nagrodę Pour le Mérite. Jednak odznaczani byli zazwyczaj wysocy rangą oficerowie. Do 1817 r. nie wolno było już nosić obu odznaczeń jednocześnie. W 1832 r. zdecydowano, że złote litery inskrypcji nie będą już złote, lecz będą inkrustowane metalem. Jednak pierwsze zmiany czcionki z kursywy na antykwę można zobaczyć około 1777/1778 przez złotnika Daniela Baudessona. W 1844 r. do krzyży zakonników, którzy byli członkami od co najmniej 50 lat, można było dodać koronę wieńczącą. W 1842 r. król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił odrębną klasę cywilną, Pour le Mérite ds. Nauki i Sztuki. Nagroda obejmowała trzy sekcje: przyrodniczą, humanistyczną i plastyczną.

    W 1866 r. król Prus Wilhelm I (Wilhelm Friedrich Ludwig) dodał Wielki Krzyż z Gwiazdą Wielkiego Krzyża jako stopień orderowy. Wielki Krzyż został przyznany tylko pięciu laureatom, królowi pruskiemu Wilhelmowi I, księciu koronnemu Fryderykowi Wilhelmowi i księciu Fryderykowi Karolowi pruskiemu, carowi Rosji Aleksandrowi II oraz feldmarszałkowi Helmuthowi von Moltke. W 1873 r. wprowadzono liście dębu do Wielkiego Krzyża.

    Nagroda zyskała międzynarodową sławę w czasie I wojny światowej, a jej najsłynniejszymi odbiorcami byli piloci niemieckiego lotnictwa wojskowego. Na początku 1917 r. pilot musiał zniszczyć 17 samolotów wroga, a pod koniec wojny liczba ta wzrosła do 30. Jednym z najsłynniejszych laureatów nagrody był lotny as Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem.

    W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej, zakończył się państwowy mecenat zakonu. Zniesiono klasę wojskową zakonu; jednak stan cywilny pozostał, a członkowie przywrócili zakon jako odrębną organizację, z nowymi zasadami i nową procedurą nominacji. Wielki Krzyż przyznawany był pięciokrotnie, jak wspomniano powyżej. Jest znacznie większy niż krzyż, ma wymiary 60-67 mm i ma duży centralny medalion z portretem Fryderyka Wielkiego po lewej stronie.

    Krzyż Wielki z Liśćmi Dębu został dwukrotnie odznaczony: następcą tronu pruskiego Fryderyka Wilhelma i księcia pruskiego Fryderyka Karola. Krzyż i Gwiazda zostały wykonane przez nadwornego złotnika Johanna Georga Hossauera, a wyprodukowane przez Sy & Wagner.

    Po przejęciu władzy przez nazistów, Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.

    Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Ilość członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999) i Bronisław Geremek (2002).

    (źródło: Wikipedia i internet)

    Szybki podgląd
  • Krzyż Virtuti Militari V Klasa1831 Rosja (Powstanie Listopadowe)

    Krzyż Virtuti Militari V Klasy 1831 Rosja (Powstanie Listopadowe)(#11)

    20,00 

    Znak Honorowy Polskiego Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy nadawany żołnierzom rosyjskim za udział w tłumieniu Powstania Listopadowego. Po zakończeniu powstania car Rosji Mikołaj I zniósł polski order Virtuti Militari i ustanowił w jego miejsce Polską Odznakę Honorową o wzorze prawie identycznym. Różnica polegała na jego zmniejszeniu oraz wstawienie daty 1831 (zamiast 1792).
    Nagradzani byli uczestnicy tłumienia Powstania Listopadowego.

    Szybki podgląd
  • Srebrny Krzyż Virtuti Militari V Klasy 1792 - Księstwo Warszawskie

    Srebrny Krzyż Virtuti Militari V Klasy 1792 – Księstwo Warszawskie (#18)

    50,00 

    Order Wojenny Virtuti Militari (VM, łac. Męstwu wojskowemu – (cnocie) dzielności żołnierskiej) – najwyższe polskie odznaczenie wojenne, nadawane za wybitne zasługi bojowe.
    Jest jednym z najstarszych orderów wojennych na świecie. Ustanowiony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 22 czerwca 1792 dla uczczenia zwycięstwa w bitwie pod Zieleńcami po rozpoczęciu wojny polsko-rosyjskiej przeciwko interwencji Imperium Rosyjskiego i konfederacji targowickiej, a w obronie Konstytucji 3 maja.

    Dewiza orderu brzmi: Honor i Ojczyzna.

    Order był nadawany w okresie Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu tzw. Królestwa Kongresowego order, zachowując swój statut, otrzymał nazwę Order Wojskowy Polski. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Sejm Ustawodawczy na mocy Ustawy z dnia 1 sierpnia 1919 roku wskrzesił order, nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Obecnie order może być nadawany podczas wojny lub 5 lat po jej zakończeniu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari.

    Łączna liczba odznaczonych wynosi ponad 26 tysięcy.

    Okres 1792–1794

    Król Polski Stanisław August Poniatowski wprowadził Order Wojskowy 22 czerwca 1792 roku, pismem skierowanym do dowódcy wojska koronnego generała lejtnanta ks. Józefa Poniatowskiego, niedługo po rozpoczęciu wojny polsko-rosyjskiej przeciwko konfederacji targowickiej w obronie Konstytucji 3 Maja i po interwencji wojska Rosji cesarzowej Katarzyny II, jednak w tym czasie wprowadził order bez sformalizowanej instytucji, którą myślał stworzyć.

    W raporcie pisanym do króla po zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami w dniu 18 czerwca 1792 roku, dowodzący nią książę Józef Poniatowski zażądał szybkiego wprowadzenia nowego orderu wojennego. W raporcie przesłanym królowi wręcz domagał się stworzenia orderu wojennego w szybkim trybie, co pozwoliłoby podnieść morale w wojsku. Myślał już o tym wcześniej, spoglądając ku innym krajom europejskim od lat przyznającym odznaczenia.

    Wręczenie medali nastąpiło 25 czerwca 1792 roku w Ostrogu na Wołyniu, gdzie znajdował się obóz wojsk Rzeczypospolitej. Udekorowano nimi 15 oficerów i żołnierzy biorących udział w bitwie pod Zieleńcami. Miał on wtedy dwie klasy:

    – złotą – dla generałów i oficerów;
    – srebrną – dla podoficerów i szeregowych.

    Między 10 a 28 sierpnia 1792 roku, gdy do Warszawy powrócił ks. Józef Poniatowski, ustanowiono utajniony przed konfederatami targowickimi statut orderu (nigdy nie został opublikowany), opracowany na podstawie statutu austriackiego Orderu Wojskowego Marii Teresy, który nazwano Order Krzyża Wojskowego. Miał dzielić się na pięć klas, z czego trzy pierwsze miały formę orderową, a dwa pozostałe medalową:

    – I klasa – Krzyż Wielki z Gwiazdą,
    – II klasa – Krzyż Komandorski,
    – III klasa – Krzyż Kawalerski,
    – IV klasa – Medal Złoty,
    – V klasa – Medal Srebrny.

    źródło: Wikipedia

    Szybki podgląd
  • Złoty Krzyż Virtuti Militari IV Klasy 1792 - Księstwo Warszawskie

    Złoty Krzyż Virtuti Militari IV Klasy 1792 – Księstwo Warszawskie (#17)

    50,00 

    Order Wojenny Virtuti Militari (VM, łac. Męstwu wojskowemu – (cnocie) dzielności żołnierskiej) – najwyższe polskie odznaczenie wojenne, nadawane za wybitne zasługi bojowe.
    Jest jednym z najstarszych orderów wojennych na świecie. Ustanowiony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 22 czerwca 1792 dla uczczenia zwycięstwa w bitwie pod Zieleńcami po rozpoczęciu wojny polsko-rosyjskiej przeciwko interwencji Imperium Rosyjskiego i konfederacji targowickiej, a w obronie Konstytucji 3 maja.

    Dewiza orderu brzmi: Honor i Ojczyzna.

    Order był nadawany w okresie Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu tzw. Królestwa Kongresowego order, zachowując swój statut, otrzymał nazwę Order Wojskowy Polski. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Sejm Ustawodawczy na mocy Ustawy z dnia 1 sierpnia 1919 roku wskrzesił order, nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Obecnie order może być nadawany podczas wojny lub 5 lat po jej zakończeniu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari.

    Łączna liczba odznaczonych wynosi ponad 26 tysięcy.

    Okres 1792–1794

    Król Polski Stanisław August Poniatowski wprowadził Order Wojskowy 22 czerwca 1792 roku, pismem skierowanym do dowódcy wojska koronnego generała lejtnanta ks. Józefa Poniatowskiego, niedługo po rozpoczęciu wojny polsko-rosyjskiej przeciwko konfederacji targowickiej w obronie Konstytucji 3 Maja i po interwencji wojska Rosji cesarzowej Katarzyny II, jednak w tym czasie wprowadził order bez sformalizowanej instytucji, którą myślał stworzyć.

    W raporcie pisanym do króla po zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami w dniu 18 czerwca 1792 roku, dowodzący nią książę Józef Poniatowski zażądał szybkiego wprowadzenia nowego orderu wojennego. W raporcie przesłanym królowi wręcz domagał się stworzenia orderu wojennego w szybkim trybie, co pozwoliłoby podnieść morale w wojsku. Myślał już o tym wcześniej, spoglądając ku innym krajom europejskim od lat przyznającym odznaczenia.

    Wręczenie medali nastąpiło 25 czerwca 1792 roku w Ostrogu na Wołyniu, gdzie znajdował się obóz wojsk Rzeczypospolitej. Udekorowano nimi 15 oficerów i żołnierzy biorących udział w bitwie pod Zieleńcami. Miał on wtedy dwie klasy:

    – złotą – dla generałów i oficerów;
    – srebrną – dla podoficerów i szeregowych.

    Między 10 a 28 sierpnia 1792 roku, gdy do Warszawy powrócił ks. Józef Poniatowski, ustanowiono utajniony przed konfederatami targowickimi statut orderu (nigdy nie został opublikowany), opracowany na podstawie statutu austriackiego Orderu Wojskowego Marii Teresy, który nazwano Order Krzyża Wojskowego. Miał dzielić się na pięć klas, z czego trzy pierwsze miały formę orderową, a dwa pozostałe medalową:

    – I klasa – Krzyż Wielki z Gwiazdą,
    – II klasa – Krzyż Komandorski,
    – III klasa – Krzyż Kawalerski,
    – IV klasa – Medal Złoty,
    – V klasa – Medal Srebrny.

    źródło: Wikipedia

    Szybki podgląd
  • Odznaka pamiątkowa wojny pod Sanem 1870/ 1871 - Cesarstwo Pruskie

    Odznaka pamiątkowa wojny pod Sanem 1870/ 1871 – Cesarstwo Pruskie

    42,00 

    Odznaka Zur Erinnerung an 1870 (Na pamiątkę 1870) – odznaka kombatantów, którzy brali udział w wojnie francusko-pruskiej 1870/1871 i zwycięstwie pod Sedanem. Bitwa pod Sedanem miała miejsce 1 i 2 września 1870 roku podczas wojny francusko-pruskiej. Konsekwencją bitwy była kapitulacja cesarza Napoleona III wraz z jego armią, zwycięstwo Prus i ich sprzymierzeńców w wojnie, chociaż walka była kontynuowana przez nowy rząd francuski. Bitwa została wyróżniona przez Edgara Vincenta D’Abernon jako jedna z 18 bitew decydujących o losach świata.

    120-tysięczna francuska Armia „Châlons” – dowodzona przez marszałka Patrice’a Mac-Mahona, w towarzystwie cesarza Francuzów Napoleona III – próbowała przerwać oblężenie Metz. Jednakże pruskie armie „Moza” i 3 Armia – dowodzone przez feldmarszałka Helmuta von Moltke, w towarzystwie pruskiego króla Wilhelma I i pruskiego kanclerza Ottona von Bismarcka – okrążyły wojska Mac-Mahona w Sedanie. Marszałek Patrice Mac-Mahon został ranny podczas starć, a dowództwo zostało przekazane generałowi Auguste-Alexandre Ducrot. Klęska Francji została spowodowana brakiem jednolitego kompetentnego dowództwa, nieudolną taktyką i słabszą artylerią.

    2 września 1974 r. obchodzono po raz pierwszy „Der Tag der siegreichen Schlacht bei Sedan im Deutsch-Französischen Krieg 1870/71 als deutscher Nationalfeiertag begangen” – dzień zwycięstwa w bitwie pod Sedanem w wojnie niemiecko-francuskiej 1870-71 jako niemieckie święto narodowe.

    Odznaka jest rzadka.

    źródło: Internet

    Szybki podgląd
  • Order Pour le Mérite (Za zasługę) - Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza

    Order Pour le Mérite (Za zasługę) – Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza

    53,00 

    Pour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.

    Order Pour le Mérite został ustanowiony przez króla pruskiego Fryderyka II w 1740 r. i nadano go zarówno jako odznaczenie wojskowe jak i cywilne. Król Fryderyk chciał autentycznego, powszechnie uznawanego porządku zasług, aby zapewnić poczucie państwa i ekspansywny program polityczny.

    Rozkaz został wprowadzony nieoficjalnie, bez dokumentacji. Ernst Philippe Collivaux otrzymał zlecenie na produkcję wczesnych krzyży, które były oparte na Order de la Générosité. Jednak korona królewska znajdowała się u góry krzyża. Pierwszym laureatem nagrody w czerwcu 1740 r. był adiutant generalny króla, pułkownik Hans Christof Friedrich von Hacke. Nagrody Pour le Mérite zostały ogłoszone po raz pierwszy podczas kampanii holenderskiej w berlińskiej gazecie w 1787 r.

    Order został nazwany po francusku, ponieważ w tym czasie francuski był wiodącym językiem międzynarodowym i najmodniejszym na dworze Fryderyka.

    Po utworzeniu federalnie zorganizowanego Cesarstwa Niemieckiego odznaczenia pruskie zasadniczo przybrały status odznaczeń cesarskich, mimo że nadal przyznawano odznaczenia wielu innych państw niemieckich. W 1794 r. odznaczono 694 rycerzy. W styczniu 1810 r. król Fryderyk Wilhelm III zadeklarował, że odznaczenie może być przyznane tylko za czynną służbę wojskową. Przed tą datą został przyznany zarówno za cele wojskowe, jak i polityczne. W marcu 1813 r. jako dodatkowe wyróżnienie dodano złote liście dębu, co wskazywało na nadzwyczajne zasługi w walce. Ten zaszczyt był zwykle zarezerwowany dla wysokich rangą urzędników. Do pierwszej wojny światowej liście dębu wskazywały, że dana osoba otrzymała drugą lub wyższą nagrodę Pour le Mérite. Jednak odznaczani byli zazwyczaj wysocy rangą oficerowie. Do 1817 r. nie wolno było już nosić obu odznaczeń jednocześnie. W 1832 r. zdecydowano, że złote litery inskrypcji nie będą już złote, lecz będą inkrustowane metalem. Jednak pierwsze zmiany czcionki z kursywy na antykwę można zobaczyć około 1777/1778 przez złotnika Daniela Baudessona. W 1844 r. do krzyży zakonników, którzy byli członkami od co najmniej 50 lat, można było dodać koronę wieńczącą. W 1842 r. król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił odrębną klasę cywilną, Pour le Mérite ds. Nauki i Sztuki. Nagroda obejmowała trzy sekcje: przyrodniczą, humanistyczną i plastyczną.

    W 1866 r. król Prus Wilhelm I (Wilhelm Friedrich Ludwig) dodał Wielki Krzyż z Gwiazdą Wielkiego Krzyża jako stopień orderowy. Wielki Krzyż został przyznany tylko pięciu laureatom, królowi pruskiemu Wilhelmowi I, księciu koronnemu Fryderykowi Wilhelmowi i księciu Fryderykowi Karolowi pruskiemu, carowi Rosji Aleksandrowi II oraz feldmarszałkowi Helmuthowi von Moltke. W 1873 r. wprowadzono liście dębu do Wielkiego Krzyża.

    Nagroda zyskała międzynarodową sławę w czasie I wojny światowej, a jej najsłynniejszymi odbiorcami byli piloci niemieckiego lotnictwa wojskowego. Na początku 1917 r. pilot musiał zniszczyć 17 samolotów wroga, a pod koniec wojny liczba ta wzrosła do 30. Jednym z najsłynniejszych laureatów nagrody był lotny as Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem.

    W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej, zakończył się państwowy mecenat zakonu. Zniesiono klasę wojskową zakonu; jednak stan cywilny pozostał, a członkowie przywrócili zakon jako odrębną organizację, z nowymi zasadami i nową procedurą nominacji. Wielki Krzyż przyznawany był pięciokrotnie, jak wspomniano powyżej. Jest znacznie większy niż krzyż, ma wymiary 60-67 mm i ma duży centralny medalion z portretem Fryderyka Wielkiego po lewej stronie.

    Krzyż Wielki z Liśćmi Dębu został dwukrotnie odznaczony: następcą tronu pruskiego Fryderyka Wilhelma i księcia pruskiego Fryderyka Karola. Krzyż i Gwiazda zostały wykonane przez nadwornego złotnika Johanna Georga Hossauera, a wyprodukowane przez Sy & Wagner.

    Po przejęciu władzy przez nazistów, Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.

    Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Ilość członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999) i Bronisław Geremek (2002).

    (źródło: Wikipedia i internet)

    Szybki podgląd
  • Order Pour le Mérite (Za zasługę) na wstędze (wersja płaska) - Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza

    Order Pour le Mérite (Za zasługę) na wstędze (wersja płaska) – Cesarstwo Niemieckie i III Rzesza

    65,00 

    Pour le Mérite (fr. „Za Zasługę”) – najwyższy pruski order wojskowy do 1918 roku oraz wysokie odznaczenie cywilne do chwili obecnej.

    Order Pour le Mérite został ustanowiony przez króla pruskiego Fryderyka II w 1740 r. i nadano go zarówno jako odznaczenie wojskowe jak i cywilne. Król Fryderyk chciał autentycznego, powszechnie uznawanego porządku zasług, aby zapewnić poczucie państwa i ekspansywny program polityczny.

    Rozkaz został wprowadzony nieoficjalnie, bez dokumentacji. Ernst Philippe Collivaux otrzymał zlecenie na produkcję wczesnych krzyży, które były oparte na Order de la Générosité. Jednak korona królewska znajdowała się u góry krzyża. Pierwszym laureatem nagrody w czerwcu 1740 r. był adiutant generalny króla, pułkownik Hans Christof Friedrich von Hacke. Nagrody Pour le Mérite zostały ogłoszone po raz pierwszy podczas kampanii holenderskiej w berlińskiej gazecie w 1787 r.

    Order został nazwany po francusku, ponieważ w tym czasie francuski był wiodącym językiem międzynarodowym i najmodniejszym na dworze Fryderyka.

    Po utworzeniu federalnie zorganizowanego Cesarstwa Niemieckiego odznaczenia pruskie zasadniczo przybrały status odznaczeń cesarskich, mimo że nadal przyznawano odznaczenia wielu innych państw niemieckich. W 1794 r. odznaczono 694 rycerzy. W styczniu 1810 r. król Fryderyk Wilhelm III zadeklarował, że odznaczenie może być przyznane tylko za czynną służbę wojskową. Przed tą datą został przyznany zarówno za cele wojskowe, jak i polityczne. W marcu 1813 r. jako dodatkowe wyróżnienie dodano złote liście dębu, co wskazywało na nadzwyczajne zasługi w walce. Ten zaszczyt był zwykle zarezerwowany dla wysokich rangą urzędników. Do pierwszej wojny światowej liście dębu wskazywały, że dana osoba otrzymała drugą lub wyższą nagrodę Pour le Mérite. Jednak odznaczani byli zazwyczaj wysocy rangą oficerowie. Do 1817 r. nie wolno było już nosić obu odznaczeń jednocześnie. W 1832 r. zdecydowano, że złote litery inskrypcji nie będą już złote, lecz będą inkrustowane metalem. Jednak pierwsze zmiany czcionki z kursywy na antykwę można zobaczyć około 1777/1778 przez złotnika Daniela Baudessona. W 1844 r. do krzyży zakonników, którzy byli członkami od co najmniej 50 lat, można było dodać koronę wieńczącą. W 1842 r. król Fryderyk Wilhelm IV ustanowił odrębną klasę cywilną, Pour le Mérite ds. Nauki i Sztuki. Nagroda obejmowała trzy sekcje: przyrodniczą, humanistyczną i plastyczną.

    W 1866 r. król Prus Wilhelm I (Wilhelm Friedrich Ludwig) dodał Wielki Krzyż z Gwiazdą Wielkiego Krzyża jako stopień orderowy. Wielki Krzyż został przyznany tylko pięciu laureatom, królowi pruskiemu Wilhelmowi I, księciu koronnemu Fryderykowi Wilhelmowi i księciu Fryderykowi Karolowi pruskiemu, carowi Rosji Aleksandrowi II oraz feldmarszałkowi Helmuthowi von Moltke. W 1873 r. wprowadzono liście dębu do Wielkiego Krzyża.

    Nagroda zyskała międzynarodową sławę w czasie I wojny światowej, a jej najsłynniejszymi odbiorcami byli piloci niemieckiego lotnictwa wojskowego. Na początku 1917 r. pilot musiał zniszczyć 17 samolotów wroga, a pod koniec wojny liczba ta wzrosła do 30. Jednym z najsłynniejszych laureatów nagrody był lotny as Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem.

    W 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej, zakończył się państwowy mecenat zakonu. Zniesiono klasę wojskową zakonu; jednak stan cywilny pozostał, a członkowie przywrócili zakon jako odrębną organizację, z nowymi zasadami i nową procedurą nominacji. Wielki Krzyż przyznawany był pięciokrotnie, jak wspomniano powyżej. Jest znacznie większy niż krzyż, ma wymiary 60-67 mm i ma duży centralny medalion z portretem Fryderyka Wielkiego po lewej stronie.

    Krzyż Wielki z Liśćmi Dębu został dwukrotnie odznaczony: następcą tronu pruskiego Fryderyka Wilhelma i księcia pruskiego Fryderyka Karola. Krzyż i Gwiazda zostały wykonane przez nadwornego złotnika Johanna Georga Hossauera, a wyprodukowane przez Sy & Wagner.

    Po przejęciu władzy przez nazistów, Pour le Mérite zaczął być ponownie nadawany jako cywilne odznaczenie państwowe. Do śmierci w 1934 nadawał go Paul von Hindenburg, następnie Adolf Hitler. Pod kierownictwem Hermanna Göringa, który posiadał ten order, Gestapo dokonało przeglądu poprzednio odznaczonych pod kątem ich „poprawności” i czystości rasowej, w efekcie czego odebrano odznaczenie m.in. Käthe Kollwitz.

    Po II wojnie światowej ponownie powstał ruch na rzecz przywrócenia tego orderu i w 1952 Prezydent Niemiec Theodor Heuss przywrócił order Pour le Mérite jako nadawany przez niezależną organizację pod patronatem Prezydenta Niemiec. Jest to obecnie odznaczenie prestiżowe, lecz pozbawione oficjalnego statusu odznaczenia państwowego, który ma np. Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Ilość członków jest ograniczona do 40 osób. Z Polaków otrzymali go: Witold Lutosławski (1993), Andrzej Szczypiorski (1995), Magdalena Abakanowicz (1999) i Bronisław Geremek (2002).

    (źródło: Wikipedia i internet)

    Szybki podgląd

Wyświetlanie wszystkich wyników: 7